Nükleer patlama, nükleer silahlar kullanılarak yapılan çok büyük hedeflere karşı yapılan saldırılar ya da nükleer santrallerde oluşan bir aksilikten dolayı santralin etrafa, insanlara, hayvanlara ve doğaya aşırı zarar vererek patlaması olayıdır.

Nükleer santralleri hepsinde ne yazık ki bu patlama riski bulunmaktadır. Bu tesisleri kurmak oldukça pahalı ve ayrıca uzun yıllar çalışmalar sonucu santral haline getirilebilen bir sistem olduğu için bunu başarmak da hiç kolay değildir. Kurulan bir tesisin yıkılması ve kapatılması da yapımı kadar zor bir iştir. Çünkü içinde barındırdığı radyoaktif atıkları saklamak için uygun bir yöntem hala bulunmamıştır.

Nükleer bir silahta, füzyon tepkimesini, fizyon tepkimesinin sonucu olan bir nükleer patlama oluşturur ve gerekli ısıyı sağlar. Burdan da anlaşılacağı gibi, nükleer silahlarda hem fizyon hem de füzyon tepkimeleri kullanılmaktadır.

Fizyon tepkimesine dayanan silah "atom silahı", termonükleer füzyon tepkimesine dayanan silah ise termonükleer (Hidrojen) silah deyimleri ile de ifade edilir. Buradaki ortak nokta, her iki şekilde de patlama enerjisinin, nükleer tepkime sonucu ya da nükleer değişimler sonucu ortaya çıkmış olmasıdır. Fark gözetmeksizin bu tür tüm silahlar ve nötron bombası da dahil, nükleer silah adıyla anılır.

Nükleer patlamalar, patlama alanına ve bu bölgenin yeryüzüne olan konumuna göre "hava, yüzey ve sualtı patlamaları" diye adlandırılabilir. Bu patlamaların hepsinde etkiler ve gelişimler patlama türüne bağlı olarak değişiklik gösterirler. Bu patlamaların sonucunda;

• Kalıcı nükleer radyasyon oluşur.
• Termal radyasyon, büyük bir ışık görünümünü alır.
• İlk ve anlık nükleer radyasyon oluşur.
• Patlama çok büyük sarsıntı oluşturur.

Patlamanın etki düzeyi şu unsurlara göre değişebilir

• Nükleer patlamanın çeşidi,
• Nükleer silahın türü,
• Kullanılan silahların ayrı ayrı güçleri,
• Hedefin yer bakımından niteliği,
• Bölgenin yer şekilleri,
• Bölgedeki nüfus yoğunluğu,
• Hava şartları,
• İnsanların patlama sonrası sığınakların bulunup bulunmaması ve bu sığınakların yeterliliği,
• Patlamanın hangi mevsim, hangi gün ve saatte olacağı. Bunların hepsi ayrı ayrı patlama büyüklüğüne ve hasar büyüklüğüne birer etkendir.