Kodein, Uyuşturucu özelliği bulunan Kodein haşhaş bitkisinin kapsüllerinden çıkarılan afyon isimli uyuşturucudan elde edilir. İlaç endüstrisinin vazgeçilmez hammaddesi olan kodein genel olarak öksürük kesici özelliği için kullanılır. Bağımlılık yaratmaz, kullanıcılar kodein'i almadığı zaman yoksunluk ortaya çıkarır. Kodein'in bir başka üretim şekli morfin'den elde edilmesidir.
Fakat bu durumda etkisi daha az olacaktır. Bağımlılık yapmaması bu uyuşturucu türünün daha fazla kullanımına yol açmaktadır. Kodein'in ağrı kesici özelliği vardır. Etkisi 2-3 saat sürer, fakat öksürük kesici etkisi nedeni ile astımlıların kullanmaları hayati tehlike doğurabilir.
Kodein ile ilgili gelişmeler
Fransız bilim insanı Robiquet tarafından 1832 yılında Afyondan elde edilmiştir. 1880 yılına kadar ağrı kesici olarak kullanıldı. Kodein iğneleri şeklinde veya ağızdan kodein fosfat, kodein sülfat olarak alınabilir. Çocuklar üzerinde yapılan çalışmalar da uygun doz alımında zararı görülmemiştir.
Kodein etkileri ve ne için kullanılır?
Kodein merkezi sinir sistemini etkiler, böylece diğer sinirlerin de etkilenmesi sağlanır, öksürük kesici özelliği ile kodein kullanımında dikkatli olunması gerekir. Öksürük, astım ve akciğer hastalıklarının belirtisi olarak ortaya çıkabilir, bu durumda hastalık belirtilerini ortadan kaldırmaya yönelik eylemler hastalığın anlaşılamamasına ve devamında hayati tehlike ortaya çıkabilir.
Fakat trakeit ve gırtlak bölgesinde meydana gelen iltihabi öksürük krizlerinin ses tellerine ve gırtlağa daha fazla zarar vermemesi için kullanılır.
- Ağrı kesici olarak kullanılan Kodein, vücuttaki ağrıyı kesmek için beyni etkiler.
- Beyin fonksiyonlarını yavaşlatarak ağrıların algılanmasını zorlaştırır,
- Kodein etkileri kişiden kişiye değişmekle birlikte bazı kullanıcılarda neşe ve coşku saptanmıştır,
- Öksürük önleyici olarak kullanıldığında Kodein, beynin öksürük ile ilgili bölümünü etkileyerek öksürüğü kesilmesini sağlar,
- Bağırsak hareketlerini düzenleyici olarak kullanıldığında Bağırsak hareketlerini kısıtlayarak kabızlığa neden olur.
- İshal tedavi edici ilaç olarak kullanıldığında ishal kesici etkisi vardır.
Kodein yan etkileri nelerdir?
Aşırı kullanımda zehirlenmeye neden olur, bilinç kaybı ve mide bulantısı meydana gelir. Beyin sarsıntısı ve bayılma görülebilir. Alışkanlık yapmaz fakat nevralji hastalığının tedavisinde uzun süre kullanıldığından alışkanlık yapabilir. Fakat hastanın kodeinden vazgeçmesi kolay olmaktadır.
Aşırı kodein alımında ortaya çıkan sorunlar nelerdir?
Ağrı kesici olarak aşırı kullanım durumunda ağız kuruluğu, idrar renginde koyuluk, motor nöron hafızanın aktivasyonları yavaşlattığı, araç kullanmak gibi dikkat gerektiren durumlarda dikkat dağınıklığına yol açtığı gözlenmiştir. Kodeinin zehir etkisi azdır, hekim tarafından gerekli görüldüğü sürece kullanılır, gereksiz kullanımdan kaçınılmalıdır. Ağrı kesici etkisini artırmak için diğer ağrı kesiciler ile karıştırılarak alınır. Bu durumda aşırı kullanım ortaya çıkabilir, zehirlenme etkisi gösterebilir. Olası zehirlenme durumunda hastanın bilinç kaybının olmaması için sürekli diyalog halinde bulunmakta fayda vardır, hasta içebiliyor ise kahve verilmeli ve kusturulmaya çalışılmalıdır. Hastaneye kaldırılan hastanın midesi yıkanır, uygun panzehirler verilir.
Kodein hangi ilaçlarda bulunur?
- Aferin kapsül,
- Doladamon draje
- Dolviran tablet
- Temsaljin tablet,
- Vermidon tablet
- Fenokodin tablet,
- Pirosal tablet
Yukarıdaki ilaçlar hekim tarafından tavsiye edildiğinde kullanılmalıdır, aşırı kullanım ve reçetesiz kullanımdan kaçınılmalıdır. Çocuklardan uzak tutulmalıdır.
