Habitat

Dünya üzerinde yaşam süren canlı organizma sayısı oldukça fazladır. Bunların bazıları belli bir bölgede, bazıları da farklı alanlara yayılarak yaşam sürerler. Yaşam sürdükleri alanlar habitat olarak tanımlanır. Bunun kesin sınırları olmasa da, habitat tanımı her zaman kolayca yapılabilir. Bazı hallerde bitki ve hayvanlarda özel habitat içinde yaşayabilir. Buna balıkların denizlerde ya da tatlı sularda, develerin çöllerde yaşam sürmesi gibi örnekler verilebilir.

Habitat alanı içinde farklı canlı grupları tanımlanabilir. Bazı alanlarda tek bir canlı türü yaşadığı için burası habitat olarak değerlendirilir, bazen de çok sayıda canlı türünü içinde barındıran geniş bir alan orman gibi yerler habitat olarak değerlendirilir. Bazen de canlı türleri dünyada belli bir yerde yaşam sürebilir. Bulundukları bölgede sadece tek olarak yaşayabilir. Bu tür alanlara özel habitat adı verilir. Bunun dışında bazı alanlarda birden fazla canlı türü birlikte yaşam sürer. Böyle alanlara da ortak habitat adı verilir.

Latinceden köken alan habitat kelimesi, canlıların doğal yaşam alanı anlamına gelir. Habitat alanları canlı türlerine göre, canlıların yapılarına ve yaşam sürmeleri için gerekli koşullara göre farklılık gösterir. En fazla su, toprak ve hava canlı türleri için habitat alanı olur. Yani buna örnek verilirse, balıklar için su doğal yaşam alanıdır. Gerek denizler, gerekse tatlı suyun içinde yaşarlar. Bazı balıklarda yaşam alanları su olsa da, daha dar alanlarda yaşar. Balık türü olan köpek balıklarının, balinaların sadece okyanuslarda yaşaması gibi habitat alanı daralır. Hava, toprak, su dışında habitat alanları da vardır. Bunlara en güzel örnek insanların bazı organlarında yaşam süren, boşaltım ve sindirim gibi yaşamsal faaliyetlerde etkili olan mikroorganizmaların yaşadığı habitat alanı, bunların işlevlerini yaptıkları organlardır.

Yeryüzünde yaşam süren çok sayıdaki canlı türünün ekosistem içinde bir döngüde yer alması, mikro boyutta bile canlı türlerinin olması, canlı türlerinin hepsinin keşfedilmemesi gibi nedenlerle tam olarak sayısı bilinmemektedir. Ancak her canlı türünün yeryüzünde yaşam sürdüğü bir habitatı vardır. Habitat içindeki iklim özelliklerine, bitki örtüsüne, rüzgar, su, sıcaklık gibi etkenlere göre kendilerini yaşama adapte eden canlılar, habitat içinde kalırlar. Bazen mevsimsel olarak yer değiştiren canlı türleri de vardır. Canlıların yaşam alanı olarak kullanılan habitat kelimesinin coğrafya alanında kullanılması ilk defa 1978 yılında olmuştur. Aynı yıl Kanada'da yapılan Birleşmiş Milletler Habitat 1 toplantısıyla birlikte, habitat kavramı yaygın şekilde kullanılmaya başlanmıştır.