Antimon, periyodik cetvelde 5A grubunda yer alan yarı metaldir. İlk defa 1604 yılında Thölde tarafından tanımlanmış olan antimon iki doğal izotop karışımında oluşmuştur. Rengi parlak gümüş olup, kırılgan sert bir yapıya sahiptir. Nemli havada parlaklığını yitirse de, kuru havadan etkilenmez. Isıyı ve elektriği tam olarak iletmez. Moks sertliği 3-3,5 arası, özgül ısısı ise 0,049 dur. Elektrik direnci de 39 M ohm cm dir. Arseniğe benzeyen siyah, sarı, gri ya da metalik olarak üç allotropu bulunur. (Sb) sembolüyle gösterilen antimonun atom numarası 51'dir. Doğada katı halde bulunur.
Sıcak derişik sülfat asidi etkiler, ancak soğuk ve seyreltik olan asitlerden etkilenmez. Altın suyu içinde kolayca çözünür. Derişik nitrat asidinde Sb2O5, seyreltik nitrat asidinde ise Sb2O3 vererek çözünür. İnce toz hali ise sıcak derişik klorür asitle tepkimeye girebilir. Oda sıcaklığında olduğunda havadan etkilenmemesine rağmen, ısıtıldığı zaman etrafa yoğun beyaz renkte Sb2O3 dumanı verip yanar.
Antimon kullanım alanları
Doğada serbest olarak nadiren bulunan antimon, genellikle benzerliğinden dolayı arsenik ve bizmutla birlikte bulunur. Kullanımı bakımında oldukça geniş bir hammadde olan antimon, cam ve seramik boyamasında, çelik üretiminde, patlayıcı madde üretiminde, lastik ve silah üretiminde yaygın şekilde kullanılır. Ateşe dayanıklı olduğundan, sanayide kullanılan tekstil ürünlerinde ve günlük tekstil ürünlerinde kullanılır. Kauçuk, tekstil, plastik gibi ürünlerde ateşe dayanıklı olması nedeniyle alev geciktirici amacıyla kullanılır. Bazı ülkelerde çocuk giysilerinde zorunlu olarak kullanılır.
Antimon başka metallerle karıştırılarak, örneğin kurşunlu asitli akü imalatında sertleştirme amaçlı kullanılır. Bazı alaşımlarda kaygan ve yumuşak özellikleriyle makine rulmanı imalatında kullanılır. Teneke ile karışımı dekorasyonda tabak, sürahi gibi imalatlarda kullanılır. Antimon soğuduğunda ve donduğunda genişleyen sayılı maddeler arasındadır. Bilgisayar üretiminde, yarı iletken imalatında saflık oranı yüksek olan antimon metali kullanılır. Bunun için antimonun saflık oranı % 99,999 olmalıdır.
Önemli antimon mineralleri
Stibnit: Kimyasal olarak antimon sülfür olarak tanımlanan en önemli antimon mineralidir. Rengi kurşun grisi olup, sertlik derecesi 2, özgül ağırlığı ise 4,7 dir.
Servantit: Beyaz, sarı ya da kırmızımsı olan, yağlı inci gibi parlak olan servantit, çoğunlukla antimonit ile birleşik halde olur. Sertlik derecesi 4-5 olup, özgül ağırlığı ise 4,1 ile 5,3 arasındadır.
Valentinit: Beyaz renkteki mineralin sertlik derecesi 2,5-3,0 arası, özgül ağırlığı ise 5,6 dır.
Kermesit: Metalik gibi parlak olan mineral kiraz rengindedir. Sertlik derecesi 1,3, özgül ağırlığı da 4,6 dır. Antimonit ile beraber bulunur.
Tetraedrit: Rengi çelik grisi olup, metalik parlaklığı vardır. Sertlik derecesi 3,0-4,5 arası, özgül ağırlığı da 4,4-5,1 arasıdır. Doğada fazla miktarda bulunan bakırlı antimon mineralidir.
Livingstonit: Kurşuni gri renkteki mineralin metal parlaklığı vardır. Sertlik derecesi 2,0, özgül ağırlığı da 4,81 dir.
Antimon en fazla Güney Afrika, Bolivya, Çin ve Meksika'da' bulunur. Çin'deki Hunan bölgesi dünyadaki en büyük antimon yataklarının olduğu yerdir. Üretimi de en fazla olan bölgedir. Ülkemizde stibnit yatakları az miktarda da olsa vardır. Metalik antimon ve konsantre cevher üretimi de yapılmaktadır.
