Zehirli Bitkiler

Zehirli Bitkiler, yeryüzünün çeşitli yerlerinde yetişen bazı meyveye ya da çiçeğe benzeyen bitkiler içerdikleri zehirli toksinler sebebiyle canlılara zarar verip onların zehirlenmesine neden olurlar. Bu bitki türleri insanları ve hayvanları çok rahat bir şekilde öldürebilmektedir.

Bitkilerdeki zehirlilik, bitki içeriğinde yer alan saponinler, alkaloidler, glikozidler, eterik yağlar, sakızlar ve organik asitlerden ötürü meydana geldiği tespit edilmiştir. Bitkinin kuruması sonucunda ise bitkide zehirlilik yok olmaz, fakat belli bir miktarda azalmalar görülebilir. Bazı tür bitkilerde (Bunlara keneotu ve hintyağı otu örnek verilebilir.) zehirlilik yok olmadığı gibi aynı zamanda uzun bir zamanda devam ettiği görülmüştür. Zamanın geçmesi sonucunda da zehirlilik durumu bitkide yok olmaz sadece azalır. Örneğin acıbadem içi ile benzer çekirdekli bitki türlerinde zehirlilik durumu birkaç yıla kadar devam eder. Zehir içeriğinin haşlamak ya da kaynatılmak durumu da zehirliliği ortadan kaldırmadığı tespit edilmiştir.

Bitkilerden bulunan zehir dağılışı bitkilerin gelişme evresinden itibaren ortaya çıktığı gibi yaşı ile de doğrudan etkilidir. Örneğin zehirlilik derecesi, bazı bitkilerde en sık çiçek açma anına kadar, bazı bitkilerde çiçek açma ya da meyvelerin gelişmesi ile olgunlaşma dönemine kadar devam eder. Zehirli maddelerin bitki içerisinde aksamı durumu aynı miktarda olduğu ve yayıldığı söylemek mümkün değildir. Çünkü bazı bitki türlerinin en zehirli bölümü meyve kısmı, bazı bitkilerde kök kısmı, bazılarında ise kabuk, yaprak ya da çiçek olabilir. Aynı tür bitkilerde de zehirlilik miktarı eşit bir miktarda dağılma göstermeyebilir. Bitkinin yetiştiği toprak türü ile uygun iklim şartlarına ve bitkinin coğrafi dağılışlarına göre de bazı değişikler ortaya çıkar. Örneğin çöpleme adındaki bitki türünün zehirlilik oranı, güneyde yetişen çöpleme otuna göre kuzeyde yetişen çöpleme otu daha az miktarda zehir içerir.

Zehirlenme durumu bitkilerde sıklıkla birkaç benzer durumla ortaya çıktığı görülmüştür. Bunlar:

Bitkilerden zehirlenmelerin en bilineni ise ağız yoluyla alınmasın sonucunda ortaya çıkmaktadır. Bu tür zehirlenme çeşitleri bitkilerin tüketimini bilmeyen bireylerin ilaç zannedilerek zehirli bitkileri kullanmaları sonucu ortaya çıkar. Bazen de görüntüsü itibariyle oldukça benzerlik gösteren birtakım tıbbi bitkilerin farkında olunmadan kullanılması sonucunda tüketilmesi gereken bitki yerine alınması sonucunda ortaya çıkabilir.

Bazı zehirlenmeler ise zehirli olan bitkilerin bireyin teniyle temas etmesi sonucunda ortaya çıkabilir. Bu durumda iltihaplanmalar meydana gelir ve deride birtakım tahribatlar meydana gelebilir. Bu durumun biraz daha ilerisinde cilt zehirlenmeleri sonucunda bütün vücut zarar görebilir. Örneğin, yaban defnesi ağacı bitki türünde olduğu gibidir. Canlının solunum esnasında meydana gelen zehirlenme vakaları çok az rastlanan durumlardır. Genellikle de mesleki rahatsızlıklara dahildir. (Örneğin çöven, şerbetçiotu ve çöpleme gibi otları toplayan bireylerde sıklıkla görülür.) Kapalı tutulan ya da iyi bir şekilde havalandırması yapılmayan binalardan büyük miktarda ortaya çıkan manolya ile haşhaş gibi bitki türlerinde ise dermansızlık, baygınlık ve baş ağrısı gibi rahatsızlıklara neden olur. Bitki zehirlenmelerinin yaşanması halinde ilk yapılması gereken şey zaman kaybetmeden en yakın sağlık kurumuna başvurmaktır.