Toksikoloji, kimyevi maddeler ile biyolojik sistem arasındaki etkileşimleri, zararlı sonuçları yönünden inceleyen bilim dalıdır. Zehir bilim olarak da bilinmektedir. Pek çok ölüm ve kaza kimyasal maddelerin dikkatsiz kullanılması sonucu yaşanmaktadır.
Toksikoloji üç ana alt dala sahiptir
Sanayi toksikolojisi, hava ve sudaki kimyasal kirleticilerin zararlı etkilerini incelenmektedir. Bunun dışında çalışma ve ev ortamında bulunanları da konu alır.
Ekonomik Toksikoloji, ilaçlara ve yiyeceklere ilave edilen maddelerle ve kozmetik, gübre ve veteriner ilaçlarındaki kimyevi maddelerle meşgul olmaktadır.
Adli Toksikoloji, genellikle ölüm ve ciddi yaralanmayla sonuçlanan olayların tıbbi yönüyle meşgul olmaktadır.
Her kimyasal madde, toksik etkisine bağlı olarak az veya çok şeklinde değerlendirilir. Altı sınıftan birinde mütalaa edilmektedir. Verilen zehrin az miktarları bile ciddi zarara veya ölüme neden olabilmektedir. Deney de kullanılan hayvanların her kilogramı için 50 miligram ağızdan verildiğinde, 2 gün içinde, bu hayvanların en az yarısının ölümüne sebep olan bu maddeye kimyevi olarak zehir etiketi konulmaktadır. İnsanlar için ise bu miktar ortalama bir çay kaşığı dolusu kadardır. Toksikoloji, kimyevi maddeleri hayvanların üzerinde deneyerek, toksik limitlerini belirlemeye çalışır. Bunun için pek çok hayvan kullanılmaktadır. Hayvanlar üzerinde yapılan deneylerin sonuçlanmasını sonra insanlar üzerindeki etkisi tahmin edilerek, deneyin insan üzerinde yapılmasıyla doğru kullanımına ilişkin bir emniyet elde edilir. Buna kimyasal maddelerin insan derisi üzerinde etkisinin araştırılması örnek gösterebiliriz.
Eğer kimyevi maddelerin hastalık veya ölüme sebebiyet verdiği zannedilirse, ölünün kanı ve idrarı adli toksikoloji ye analiz edilmesi için verilir. Yapılan araştırmalar sonucunda zararlı kimyevi maddeler ve miktarları tespit edilir.
Tarihçesi
Toksikoloji denilince ilk akla gelen Paracelsus'dur. 16. Yüzyılda Paracelsus'un (1493-1541) zehri tanımlarken madde zehirdir ve Zehir olmayan madde yoktur; zehir ile ilacı ayıran dozdur şeklindeki sözü, bugünkü modern toksikolojinin de çıkış noktası olmuştur.
Uğraş Alanları
Her kimyasal maddenin aşırı kullanımına bağlı olarak etki gösterebilmesi gerçeği, toksikolojinin incelediği alanları oluşturarak,
Pestisit
Kozmetik
İlaç
Gıda katkısı
Ev temizlik malzemesi
Endüstriyel kimyasallar olarak çok geniş bir alanda görülmesini sağlamaktadır.
Bütün bu kimyasallara, zenobiyotik ya da ksenobiyotik adı da verilmektedir.
Ağız yoluyla alındığında veya herhangi bir yolla vücuda temas ettiğinde biyolojik sistemlerde hasar ve de ölüm sebep olan maddelere toksin veya zehir denir.
Toksikolojinin baslıca hedefleri
Çeşitli nedenlere bağlı toksik etkilerini ortaya çıkarmak,
Toksik etkilere ilişkin bilgileri artırmak sebebiyle bilimsel araştırmalar yapmak,
Çevremizdeki kimyasal etkenlerin zehirleme derecelerini araştırıp, risk değerlendirmesi yapmak,
Kimyasal maddelerin ve diğer toksinlerin zararlı etkilerini çözümleyip kontrol altına tutmak. Toksinlerin ve etkilerinin araştırılmasında tüm temel tıbbi-biyolojik ve kimyasal bilimler birbirleriyle etkileşim halinde çalışmaktadır.
Toksikolojinin alt dalları
Adli Toksikoloji: Zehirlenmelerin medikolegal tarafıyla ilgilenir, dokudaki kalıntılar ve ölüm arasında ilişki kurarak zehirlenme etkenini tanımlar ve miktarını ölçer.
Klinik Toksikoloji: Aşırı doz alınması, intihar girişimi ve kaza sonucu zehirlenmelerde, zehirlenmeye neden olanın tanımlanması ve ölçümü, zehirlenen kişinin tanısının konulması ve tedavisinin düzenlenmesi ile ilgilenen toksikoloji dalıdır. Klinik toksikoloji de toksikoloji, klinik tıp, klinik biyokimya ve farmakoloji dalları entegre olarak çalışırlar.
Mesleki Toksikoloji: Toksikoloji ile iş sağlığı ve iş Hijyeni entegre ederek çalışır. İş yeri ve işçi güvenliği ile ilgili güvenlik önlemleri ile ilgilenir.
Çevresel Toksikoloji: Kimyasal maddelerin çevredeki kalıntıları, çevreye verdiği zararı ve bu zararın sağlıklı yaşama etkisini araştırır.
Biyokimyasal ve Moleküler Toksikoloji: Kimyevi maddelerin moleküler düzeydeki (DNA ve RNA kanser genleri gibi) etki mekanizmalarını inceler.
Son Güncelleme : 21.01.2024 04:48:49
Toksikoloji ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.
0 Yorum Yapılmış "Toksikoloji"
Kayıtlı yorum bulunamadı ilk yorumu siz ekleyin
Nişadır
Nişadır, kelimesi çok aşina olduğumuz bir kelime olarak bilinir. Öyle ki atasözlerimizde bile adı geçmektedir. Nişadır tarihi çok eski tarihlere dayanmaktadır uzun zamanlardan bugüne halen aktar dükkanlarında satılmakta ve bulunmaktadır. Nişadır çok ...
Metamfetamin
Metamfetamin, Uyuşturucu özellikli birçok madde ülkemizde yasalar ile yasaklanmıştır. Bunlardan biri de metamfetamin'dir. Uyuşturucuların yasal kullanım istisnası tıbbi ilaç yapımında kullanımıdır. Metamfetamin ilk defa 1893 yılında bilim adamı Nagay...
Naftalin
Naftalin, Beyaz parlak pullar halinde, kristal gibi görünen, kendine özgü keskin kokulu bir maddedir. Giysilerimizde özellikle kışlık kıyafetlerde güve gibi haşereleri kıyafetlerden uzak tutmak için kullanılır. Genelde yatak odalarında bulunan gardır...
Kimya Teknolojisi
Kimya Teknolojisi, Kimyanın temel ilkeleri ile ileri teknoloji içermekte olan kimya teknolojisi çalışma ve kontrol becerisi bu teknoloji yardımı ile kazandırılmaktadır. Kimya teknolojisi öğrencilerine kimyanın altın kuralları ve kurallar doğrultusund...
Kolaylaştırılmış Difüzyon
Kolaylaştırılmış difüzyon, öncelikle Difüzyonun ne demek olduğuna bir bakalım difüzyon, yayılma ya da geçişme olarak bilinir, maddelerin çok yoğun bölgeden, az yoğun bölgeye doğru kendiliğinden yayılmasıdır. Fiziksel kimyada ise moleküllerin kinetik ...
Kodein
Kodein, Uyuşturucu özelliği bulunan Kodein haşhaş bitkisinin kapsüllerinden çıkarılan afyon isimli uyuşturucudan elde edilir. İlaç endüstrisinin vazgeçilmez hammaddesi olan kodein genel olarak öksürük kesici özelliği için kullanılır. Bağımlılık yarat...
Hızlı Metabolizma
Hızlı Metabolizma, Metabolizma; İnsan vücudunun temel ihtiyaçlarını karşılamak için yaktığı enerjiye denir. Metabolizmanın hızlı olduğu kişiler genellikle çalışan erkekler, çocuklar ve soğukta protein ağırlıklı beslenenlerdir. Hızlı metabolizma insan...
Kimya Formülleri
Kimya Formülleri, Eski çağlarda keşfedilen taş yontmayla çıkan kıvılcımın tutuşması sonucu insanlara ateşin varlığını gösterdi. İşte bu yazımızda, kimya formülleri ve önemine değineceğiz. Bu tarih öncesi yaşayan insanların yanma olayının sırrını bir ...
Anorganik Kimya Nedir
Anorganik kimya nedir, sorusunun oldukça basit bir cevabı vardır. Kimyanın alt dallarından biri olan anorganik kimya, bazı kaynaklarda inorganik kimya olarak bilinmektedir. Hatta genel olarak bakıldığında anorganik kimya, inorganik kimyaya göre çok d...
Baş Kuantum Sayısı
Baş kuantum sayısı, n harfi ile gösterilen yörünge numarasının değerini belirleyen sayıdır. N 1,2,3,4 gibi tam sayı değerlerini gösterir. Baş kuantum sayısı, elektronların yerlerinin ve enerjilerinin belirlenmesinde yeterli olmadığı görülmüştür. Çünk...
Kimyanın Temel Kanunları
Kimyanın Temel Kanunları, başlık olarak dört ana başlık altında toplanabilir. Kütlenin korunumu kanunu, sabit oranlar kanunu, bileşenlerin hacim oranları kanunu ve katı oranlar kanunu. Bu sıralamayı araştıralım bu gün.Kütlenin Korunması Kanunu (Lavoi...
Cıva
Cıva, Gümüş renginde bir madendir. Sıvı halde bulunan 5 elementten (Galyum, brom, sezyum, cıva ve fransiyum) birisidir. Cıva zehirli ve pahalı bir maddedir. Enzimlerin çalışmasına olumsuz etkide bulunduğu için çok tehlikelidir. Civa, hava, su ve topr...
Nişadır
Metamfetamin
Naftalin
Kimya Teknolojisi
Kolaylaştırılmış Difüzyon
Kodein
Hızlı Metabolizma
Kimya Formülleri
Anorganik Kimya Nedir
Baş Kuantum Sayısı
Kimyanın Temel Kanunları
Cıva
Endüstriyel Kimya Nedir
Atom Kütlesi
Kimyanın Alt Dalları
Amfetamin
Modern Atom Teorisi
Organik Bileşikler
Subkutan Enjeksiyon
İzotop
Ekstazi
Titrasyon
Kül
Fungusit
Fonksiyonel Gruplar
Normalite
Titanyum
Polimer Kimyası
Elektron İlgisi
Papaverin
Popüler İçerik
Endüstriyel Kimya Nedir
Endüstriyel Kimya Nedir; Endüstriyel kimyanın yalnızca, bulunmuş olan ve laboratuvarlarda denenmiş olan işlemlerin ve reaksiyonların geniş manadaki uy...
Atom Kütlesi
Atom Kütlesi, Bir elementin, (ma) cinsinden bir atomun kütlesini belirtir. Bazen atomik kütle birimi (akb) olarak ifade edilir. Yani bir atomun kütles...
Kimyanın Alt Dalları
Kimyanın alt dalları, Kimya, genel tanımını bakıldığında bir mekanik hatta daha ilerisinde, kinematik olan bu bilim dalı, tabiatta var olan bütün madd...
Amfetamin
Amfetamin, kimyasal olarak "rasemik fenil izopropil amin "adıyla bilinmektedir, formülü C9H13N şeklindedir. Genellikle amfetamin saf halinde iken uçuc...
Modern Atom Teorisi
Modern atom teorisi; Atomlarda
belirli bir enerji seviyesi vardır. Atomlar belirli bir enerji seviyesi vardır.
Elektronlar ancak bu şekilde atomlard...
Organik Bileşikler
Organik Bileşikler, Organik bileşikler, yapılarında karbon atomu olan bileşiklerdir. CO2 karbon ile birlikte oksijen ve hidrojende bulunduran organik ...
Subkutan Enjeksiyon
Subkutan enjeksiyon, bir deri altı enjeksiyonudur. Ağız yolu ile verilemeyen ilaçlara uygulanır. Deri altında ilaç emilimi kapiller yolu ile olmaktadı...
Sitede yer alan haber ve içeriklerin tüm hakları saklıdır ve buradaki bilgiler sadece bilgilendirme amaçlı olup, kullanımına, uygulanmasına, satın alınmasına, delil gösterilmesine veya tavsiye edilmesine aracılık etmez. Sitemizdeki bilgiler, hiç bir zaman kesin bilgi kaynağı olmayıp, kullanıcılar tarafından eklenmiştir veya yorumlanmıştır. Buradaki bilgiler sitemizin asıl görüşlerini içermeyebileceği gibi hiçbir taahhüt ve tavsiye yerine de geçmez.
Nisan - 2024
