Titrasyon Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Titrasyon

Titrasyon, herhangi bir maddenin, derişimi bilinen bir çözeltinin belirli hacmi ile tam olarak tepkimeye sokularak ölçüsünün bulunması olayının tamamına titrasyon denir. Diğer bir deyişle, bir çözeltide (Analit) bulunan madde miktarının, derişimi bilinen bir titranla verdiği kimyasal tepkime sonrasında harcanan hacmi, eşdeğer gram sayısı yardımıyla bulunması için kullanılan yöntemdir. En çok yapılan titrasyonlar asit ve tuz titrasyonlarıdır. Asit titrasyonunda belirteç olarak fenolfitaleyn kullanılırken, tuz titrasyonunda ise potasyum kromat kullanılır.

Asit titrasyonu

Asit titrasyonunda renksiz olan ortam analit asidin, sodyum hidroksit ile tepkimeye girmesi sonrası açık pembe bir renk alır. Burada dikkat edilmesi gereken şey dönüm noktasını kaçırmamaktır. Eğer kaçırılırsa ortam mosmor bir hal alır. Asit baz titrasyonu, asidik bir çözeltiye belirli miktarlarda baz (Damlatılarak) ilave ederek ya da bunun tam tersi yani bazik olduğu bilinen bir çözeltiye belirli miktarlarda asit ilave etme işlemidir. Buradaki amaç asit ya da bazın derişimini tespit etmektir. Çözeltinin dengede olduğu zamanı hassas olarak yakalamak için derişimi bilinmeyen çözeltinin içine indikatör konur. İndikatör renk değiştirdiği anda titrasyon işlemine son verilir. İndikatörlerin renk değişikliği göstereceği pH aralıkları birbirinden farklıdır. Titrasyon için kullanılabilecek birçok indikatör vardır. İndikatör seçimi yaparken şu maddeleri göz önünde bulundurmalıyız:

Kuvvetli asit ile kuvvetli olan bazın tepkimesi nötrleşme tepkimesi olacağı için pH değeri 7 olur.
Kuvvetli asit ile zayıf olan bazın tepkimesi sonucu pH değeri 7'den küçük olur.
Zayıf olan asit ile kuvvetli bazın tepkimesi sonucunda pH değeri 7'den büyük olur.

Örnek verecek olursak elimizde derişimi (Konsantrasyonu) bilinmeyen bazik bir çözelti olsun. Bu çözeltiden belirli bir miktarda (Hacim belli) alalım. Bu çözeltinin içine derişimini bildiğimiz bir asit çözeltisini yavaş yavaş damlatalım. Bildiğiniz gibi asit ve baz nötrleşme tepkimesi verir. Bazik çözeltinin içerisine asit damlattıkça çözelti nötrleşme olacaktır. Çözeltideki baz ve asitler dengeye geldiği noktada indikatörün etkisiyle aniden değişecektir.

Tuz titrasyonu

Tuz titrasyonunda ise analit katılan potasyum kromat sebebiyle sarı renklidir. Analit renk tarhana çorbası rengine dönene kadar titre edilecektir, burada kullanılan titrant gümüş nitrattır ve bu meret sodyum hidroksite kıyasla çok pahalıdır.

Çöktürme titrasyonu

Çöktürme titrasyonu volümetrik bir analizdir. Burada analit (Analizi yapılan çözelti) ile titrant arasındaki reaksiyon sonucunda ortamda çözünerek çökelek oluşur. Çökelme tepkimesinin volümetrik analizde kullanılabilmesi için tepkimenin çabuk ve çökelmenin tamamıyla olması gerekir. Çünkü eş değer noktaya yaklaştıkça yani titrant daha yavaş ilave edildikçe yeterince doygunluğa oluşmaz ve çökelme çok yavaş olur. Çöktürme titrasyonlarında kullanılan en önemli titrant gümüş nitrattır. Bu nedenle çöktürme titrasyonlarına arjantometrik yöntemler de denir.

Çöktürme tepkimelerinde eş değer ağırlık, tepkimeye giren katyon yükünün ve titrasyon tepkimesinin stokiyometrisi esas alınarak hesaplanma yapılır. Örnek verecek olursak metal katyonlarının tamamını, az çözünen hidroksitler oluşturmaktadır. Bu elementlerin standart sodyum hidroksit çözeltisi ve çöktürme titrasyonu yöntemi ile tayin edilebileceği düşünülebilmelidir.

Son Güncelleme : 20.01.2024 05:57:10

Titrasyon ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.