{ "title": "Kül", "image": "https://www.kimyadersi.org/images/kul.jpg", "date": "21.01.2024 00:39:41", "author": "Elife Güçlü", "article": [ { "article": "Kül, bazı maddelerin yandıktan sonra geride bıraktığı, toz halde ve genellikle gri renkte bulunan bir maddedir. Genel olarak düşünülürse odun, kâğıt, plastik, kumaş gibi etrafımızdaki çoğu varlık yanınca küle dönüşür. Fakat yakılan maddenin cinsine göre külün rengi, kokusu ve görünüşü değişebilir. Yapısında potasyum karbonat bulunmaktadır. Içinde inorganik madde bulunan yakıtlar yanarken kül oluştururlar. Külün elde edilmesi esnasında bazı mineraller de süblimleşme yani katı halden gaz hale geçme yoluyla kaybolurlar. Ayrıca külün yapısında sülfat, fosfat, karbonat, klor gibi birçok elementin yanı sıra alkali ve toprak alkali metalleri de bulunur. Azot, karbon, oksijen ve hidrojen ise külün yapısında kesinlikle bulunmazlar. Bir şeyin yanarak kül olması, maddenin kimyasal değişimine gösterilecek en çok bilinen değişimdir. Yanan maddenin külü, bazen yanma öncesinde içinde bulunan minerallerle çok farklı olsa da bazen de hemen hemen aynı mineralleri içinde bulundurabilir. Buna da en iyi örnek; bitki külünün içindeki çoğu mineral maddenin, bitkinin içeriğinde de bulunmasıdır.

Birçok maddenin tuzu olduğunu biliyoruz. Külün de tuzu karbonattır. Bu yüzden kül, sodyum karbonat yerine kullanılmıştır. Eskiden mide ağrıları için insanların küllü su karışımı içtikleri doğrudur. Hatta eski insanlar bitkilerin külünden potasyum karbonat çıkarıp, bundan da barut yapmışlardır. Kendi büyüklerimizden de dinlediğimiz kadarıyla, kül ile ovalanan özellikle metal kapların parladığı ve üstündeki kalıntıların yok olduğu söylenmektedir. Sebebi ise külün içindeki potasyum karbonattır. Bunun yanı sıra deterjan yerine bile kullanıldığı zamanlar olmuştur.

Özellikle killi topraklarda yetiştirilen bitkiler için potasyum gübresi yerine küller kullanılmaktadır. Ama bunun da ayrıntılarını bilmek gerekir. Gübre için kullanılacak olan kül, odun yani ağaç külü olabilir. Hatta bu odunlar kesinlikle işlem görmemişse daha etkili bir gübre olur. Nedeni de alkalik özelliklerin daha yoğun olmasıdır. Bu küller çok iyi çözünür ve asit giderimini aşırı hızlandırır. Bunların yanı sıra külün gübre olarak kullanımı kesinlikle abartılmamalıdır.
" } ] }