İtriyum Özellikleri ve Faydaları

İtriyum

İtriyum, Periyodik cetvelde III B grubunda yer alan gümüş beyaz renkte olan bir elementtir. Godalin tarafından keşfedilmiştir. Keşfedildiği yerin adı olan Yttrey bu elementin isminde kullanılmıştır. İtriyum ismi ilk olarak 1843'te Carl Mosander tarafından kullanılmıştır. Nadir olarak toprak metalleri arasında da yer alır. 1.509 derece baz özelliği gösterir.

İtriyum elementi oluşumu

Yapılan araştırmalarda ilk azrak toprak olan ve daha sonra kısaltılarak itriya olarak adlandırılan eterbiyanın oksitler karışımı olduğu anlaşıldı. Yüzyıllık yapılan çalışmalarda dokuz adet element bulundu. Bu elementler İtriyum, Skandiyum, Terbiyum, Lutesyum olarak yer alan toprak metalleridir. Diğer metaller Godalinit, Öksenit ve Ksenotim olmak üzere ağır azrak minerallerinde yer alır. Yer kabuğundaki kor kayaçlarda seryum dışındaki öbür azrak toprak elementlerinin en sık rastlananı bu elementlerdir. Ayrıca çekirdek bölünmesi ürünü olan elementler arasında yer alır. İtriyum sanayide azrak toprak elementlerinden iyon değişim yoluyla ayrılarak üretilir. İtriyum metal halinde ise; itriyum flüorürün kalsiyumla indirgenmesiyle oluşturulur.

İtriyumun kullanıldığı alanlar

Sarmarskir ve öksenitin birleşiminde etkin olarak kullanılır. Çeşitli alaşımlarda itriyum etkin olarak kullanılır.
Elektron tüplerinin boşaltılmasını sağlamak için bu maddenin elektron alıcı özelliğinden faydalanılır. renkli televizyonlarda genellikle itriyum oksit kaplı bir ekran aracılığı ile görüntü elde edilir.
Radarlarda ve mikrodalga ile çalışan aygıtlarda bu madde demir kristaller ile kullanılır. Metalin torna talaşı havada kolayca yanar.
Molibden, Krom,Zirkonyum ve Titanyum gibi elementlerde tane boyutunun küçültülmesinde itriyum elementi kullanılır.
Ayrıca aliminyum ve magnezyum alaşımlarının dayanıklılıklarının artırılmasında bu madde kullanılır.
Vanadyum ve benzer olan metallerde oksidasyonun engellenmesinde, etilen polimerlerin oluşturulduğu tepkimelerin katalizlenmesinde itriyum maddesi kullanılır.
Seramik ve cam yapımında ve ateşe dayanıklılığı olan tuğla yapımında bu madde kullanılır.
Kamera merceklerin yapımında itriyum etkin olarak kullanılır.
Lazer sistemlerinde itriyum elementi kullanılır ve evropiyum elementi ile birleştirilmiş hali olan renkli televizyonlarda kırmızı renk elde edilmesi için kullanılır.
En önemli bileşiklerin biri olan itriyum oksit son derece etkili mikrodalga filtreleri olan itriyum ve demir bileşimli lal taşlarının meydana getirilmesinde kullanılmaktadır. Bu içerikte bulunan lal taşları ilginç manyetik özellikler meydana getirmektedir.
İtriyum alüminyum taşı yapay elmas olarak oldukça değer görür.
Ayrıca itriyum izotopları kanser tedavilerinde de etkin madde olarak kullanılır.

İtriyumun simgesel ifadeleri

Sembolü Y ile ifade edilir. Atom numarası 39, atom ağırlığı ise 88.90585 olarak hesaplanmıştır. Element serisi geçiş metaldir. İtriyum maddesinin genel hali katıdır. Görünümü gümüş beyaz renktedir. Yoğunluğu 4,6 değerli elementtir.

İtiriyumun elde edilmesi

İtriyumun klorüründen elektroliz işlemiyle veya sodyumla uygulanarak; itriyum elementi elde edilir. Bu madde ticari olarak monazitten elde edilmeye çalışılır. Ayrıca zamanda 2YF3 ün Ca ile indirgenmesiyle itriyum maddesi oluşturulur.

2YF3 +3Ca~ 2Y+ 3CaF2 olarak ifade edilir.

Son Güncelleme : 20.01.2021 20:08:29

İtriyum ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.