Fosfor Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Fosfor

Fosfor, tüm canlıların ortak paydası olan hücrenin yapısına katılan önemli bir mineraldir. Hücre yapısında bulunmazsa ya da eksik bulunsa dahi bazı sorunlara yol açmaktadır. Bu yüzden fosfor hayatımızın olmazsa olmazı olarak da bilinir. Fosfor elementi tarihte ilk kez insan idrarı sedimentinde izole edilmiştir. Bununla birlikte kemik külü de çok önemli bir fosfat kaynağı olarak bilinir.

Atom numarası 15, sembolü P olan fosfor, kimyasal bir elementtir. Fosfor her zaman inorganik fosfat kayalarda maksimum okside olan durumda mevcuttur. Kırmızı ve beyaz olmak üzere iki durumda bulunur. Aynı zamanda fosfor, bütün hücre zarlarında fosfolipitler formunda, DNA, RNA ve ATP'nin yapısına katılan önemli bir bileşiktir. Bu yüzden canlı hücrelerin çok gerekli bir unsurudur ve organizmalar fosforu yoğunlaştırmaya çaba gösterirler.

İçinde Fosfor Bulunduran Besinler

Hemen hemen bütün gıdalarda bulunan fosforun canlılar için önemini anlatmakla bitiremeyiz. Fosforun en önemli kaynakları fındık, baklagiller, et ve süt ürünleri olarak bilinir. Bunun yanı sıra, pirinç, patates, brokoli, bezelye, beyaz ekmek ve ayçiçeği tohumunda yoğun bir şekilde fosfor zenginliği bulunmaktadır.

Fosforun Önemi

Böbrek sağlığını koruyan fosfor, böbreklerden atılan atıkların salgılanmasına yardımcı olur.
Gıdaların sindiriminde etkili olan niacin ve riboflavinin çözülmesini sağlar.
Kemik oluşumuna yardım eder. Ayrıca diş minesinin daha güçlü olmasını sağlar. Fosforun en önemli özelliklerinden birisi diş etlerinin sağlıklı olmasını sağlar.
Fosfor, hücre onarımına da büyük etki gösterir. Yeni hücrelerin büyümesine ve yeniden üretilmesine yardımcı olur.
Özellikle üreme sağlığı ile ilgili hormonların dengelenmesinde de önemli bir faktördür.
Fosfor, vücudun enerji ihtiyacı için çok gereklidir. Yüksek dozlarda kullanılırsa yorgunluk seviyelerine de faydalı olur.
Farklı vitaminlerle birlikte alınırsa, o vitaminin daha verimli edilmesine katkı sağlar.
Uyuşukluk, yorgunluk, halsizlik gibi sağlık sorunlarının giderilmesinde de etkili olduğu doktorlar tarafından söylenmektedir.
Beyin fonksiyonlarında çeşitli önemli sorumlulukları bulunmaktadır. Mesela zihin aktifliği ve uyanık olmada kullanılır.
Fosfor, proteinlerin yüksek kullanımını kolaylaştırır. Ayrıca karbonhidrat gibi yağları kullanmaya da yardımcı olur.
Vücutta gerçekleşen çok sayıda kimyasal reaksiyonlar için bir katılımcı görevi üstlenen fosfor, vücuda giren farklı besinlerin de doğru kullanımına fayda sağlar.

Fosfat miktarının vücutta olması gerekenden daha az seviyede bulunmasına fosfat eksikliği (Hipofosfatemi) denilmektedir. Bir insan yeterli fosfat alamazsa, bunalım, sıkıntı, kaygı, iştah kaybı, uyuşukluk, endişe, kilo değişikliği, deri hassasiyeti, vücut dayanıklılığının azalması görülmektedir. Hatta buna ek olarak solunum zorluğu, kalp atışında düzensizlik ve eklem-kemik ağrıları da görülebilir.

Kemiklerin çoğunluğu fosfordan yapıldığı için, kalsiyumun çok fazla alınması da fosfor emilimini engelleyebilir. Vücuttaki fosfat düzeyinin yüksek oranda bulunması da fosfor fazlalığı (Hiperfosfatemi) olarak tanımlanır. Genellikle bu durum, böbrek fonksiyonlarının bozulması, ağır böbrek rahatsızlığı, böbrek yetmezliği sonucu ile artan fosfat salınımı, doku yıkımı sonrası ya da travma sonucu oluşur. Fosfat eksikliği önemli bir sorun olduğu gibi, fosfat fazlalığı da çok önemli sonuçlar meydana getirebilir. Bunlardan en önemlileri; damar sertliği, kalp krizi ve felçliktir.

Son Güncelleme : 20.01.2024 14:38:02

Fosfor ile ilgili bu madde bir taslaktır. Madde içeriğini geliştirerek Herkese açık dizin kaynağımıza katkıda bulunabilirsiniz.

Nişadır

Nişadır, kelimesi çok aşina olduğumuz bir kelime olarak bilinir. Öyle ki atasözlerimizde bile adı geçmektedir. Nişadır tarihi çok eski tarihlere dayanmaktadır uzun zamanlardan bugüne halen aktar dükkanlarında satılmakta ve bulunmaktadır. Nişadır çok ...

Metamfetamin

Metamfetamin, Uyuşturucu özellikli birçok madde ülkemizde yasalar ile yasaklanmıştır. Bunlardan biri de metamfetamin'dir. Uyuşturucuların yasal kullanım istisnası tıbbi ilaç yapımında kullanımıdır. Metamfetamin ilk defa 1893 yılında bilim adamı Nagay...

Naftalin

Naftalin, Beyaz parlak pullar halinde, kristal gibi görünen, kendine özgü keskin kokulu bir maddedir. Giysilerimizde özellikle kışlık kıyafetlerde güve gibi haşereleri kıyafetlerden uzak tutmak için kullanılır. Genelde yatak odalarında bulunan gardır...

Kimya Teknolojisi

Kimya Teknolojisi, Kimyanın temel ilkeleri ile ileri teknoloji içermekte olan kimya teknolojisi çalışma ve kontrol becerisi bu teknoloji yardımı ile kazandırılmaktadır. Kimya teknolojisi öğrencilerine kimyanın altın kuralları ve kurallar doğrultusund...

Kolaylaştırılmış Difüzyon

Kolaylaştırılmış difüzyon, öncelikle Difüzyonun ne demek olduğuna bir bakalım difüzyon, yayılma ya da geçişme olarak bilinir, maddelerin çok yoğun bölgeden, az yoğun bölgeye doğru kendiliğinden yayılmasıdır. Fiziksel kimyada ise moleküllerin kinetik ...

Kodein

Kodein, Uyuşturucu özelliği bulunan Kodein haşhaş bitkisinin kapsüllerinden çıkarılan afyon isimli uyuşturucudan elde edilir. İlaç endüstrisinin vazgeçilmez hammaddesi olan kodein genel olarak öksürük kesici özelliği için kullanılır. Bağımlılık yarat...

Hızlı Metabolizma

Hızlı Metabolizma, Metabolizma; İnsan vücudunun temel ihtiyaçlarını karşılamak için yaktığı enerjiye denir. Metabolizmanın hızlı olduğu kişiler genellikle çalışan erkekler, çocuklar ve soğukta protein ağırlıklı beslenenlerdir. Hızlı metabolizma insan...

Kimya Formülleri

Kimya Formülleri, Eski çağlarda keşfedilen taş yontmayla çıkan kıvılcımın tutuşması sonucu insanlara ateşin varlığını gösterdi. İşte bu yazımızda, kimya formülleri ve önemine değineceğiz. Bu tarih öncesi yaşayan insanların yanma olayının sırrını bir ...

Anorganik Kimya Nedir

Anorganik kimya nedir, sorusunun oldukça basit bir cevabı vardır. Kimyanın alt dallarından biri olan anorganik kimya, bazı kaynaklarda inorganik kimya olarak bilinmektedir. Hatta genel olarak bakıldığında anorganik kimya, inorganik kimyaya göre çok d...

Baş Kuantum Sayısı

Baş kuantum sayısı, n harfi ile gösterilen yörünge numarasının değerini belirleyen sayıdır. N 1,2,3,4 gibi tam sayı değerlerini gösterir. Baş kuantum sayısı, elektronların yerlerinin ve enerjilerinin belirlenmesinde yeterli olmadığı görülmüştür. Çünk...

Kimyanın Temel Kanunları

Kimyanın Temel Kanunları, başlık olarak dört ana başlık altında toplanabilir. Kütlenin korunumu kanunu, sabit oranlar kanunu, bileşenlerin hacim oranları kanunu ve katı oranlar kanunu. Bu sıralamayı araştıralım bu gün.Kütlenin Korunması Kanunu (Lavoi...

Cıva

Cıva, Gümüş renginde bir madendir. Sıvı halde bulunan 5 elementten (Galyum, brom, sezyum, cıva ve fransiyum) birisidir. Cıva zehirli ve pahalı bir maddedir. Enzimlerin çalışmasına olumsuz etkide bulunduğu için çok tehlikelidir. Civa, hava, su ve topr...