Doku

Doku, bitki, hayvan ve insan organlarını oluşturan, belirli bir işi yerine getirmek için farklılaşmış bir veya birkaç tane hücrenin birleşerek bağlanmasından oluşan gruplara verilen addır. Hücrelerin bölünmesiyle meydana gelirler. Örneğin, bitkilerde embriyo morula dönemine ulaştığında dokulaşma ve farklılaşma başlar. Hayvanlarda ise dış deri, orta deri katmanlarından dokular oluşur. Hayvansal dokular fonksiyonel olarak 7 çeşitten oluşmaktadır. Bitkisel dokular ise 6 çeşitten oluşur.

Hayvansal dokular, kan, kas, kıkırdak, bağ, epitel, kan, üreme ve sinir dokularıdır. Bitkisel dokular ise meristem, prenkima, koruyucu dokular, iletken dokular ve destek dokulardan oluşur.

Eptel doku, Vücudun dış kısmını kapatan deri, iç organların dış ve içini kapatan zarlar ve salgı bezleri epitel dokudan oluşur. Epitel doku vücudu ve organları örter, bu dokuya örtü epiteli, salgı çıkaran doku ise bez epiteli olarak isimlendirilir.

Bağ dokusu, Vücutta tüm dokuları birbirine birleştiren ve organ görünümü kazandıran, zayıf dokulara destek olan, organların arasında bulunan boşlukları kapatarak esneklik kazandıran hem koruyucu hem de bağlayıcı doku olarak bilinir. Hücre kısımları yıldız ya da yuvarlak şekilli uzantılıdır.

Kıkırdak doku, Var olduğu yere esneklik ve sertlik kazandıran ve yuvarlak kıkırdak hücrelerden oluşan bir dokudur. Henüz anne karnında embriyo olarak bulunan bebeğin kemiklerinin çoğu kıkırdaktır ve bu kıkırdaklar doğum gerçekleşene kadar kemik yapısını alır.

Kemik doku: Kireçli ve sert ara madde içinde şekillerine uygun boşluklara konumlanmış, canlı kemik hücrelerinden oluşan dokulardır. Fonksiyonel olarak vücudun iç iskeletini yaparlar.

Kan dokusu, Plazma ve kan hücrelerinden oluşan dokulardır. Hücreler, alyuvarlar, akyuvarlar ve kan pulcuklarıdır.

Kas dokusu, Kasılma ve esneme kabiliyeti olan, kas hücrelerinin birleşmesi, bağ dokusuyla bağlanmasıyla meydana gelmiş dokulardır. Mide, bağırsak, damarlar, kalp ve diyafram kas dokusu bulunan organlardır.

Üreme dokusu, erkeklerde sperm üretimi ve dişilerde yumurta hücrelerini üretmek için değişmiş hücrelerden oluşan dokulardır. Yumurta hücreleri genellikle yuvarlak ya da oval şeklindedirler ve hareket kabiliyetleri yoktur. Sperm hücreleri ise yumurta hücrelerinden daha ufaktırlar ve kuyrukludurlar. Bu kuyruk sayesinde hareket ederler.

Sinir dokusu, Nöron olarak adlandırılan hücrelerden meydana gelmişlerdir. Nöroglia adı verilen bir maddeyle sinir hücrelerinin birleşmesi sonucu oluşan dokulardır. Vücuttaki etkileri beyine iletmek, beynin tepkilerini de organlara iletmekle görevlidirler.

Parenkima (Özekdoku), dokuları birbiriyle birleştiren, besin ve klorofil maddelerini hücrelerinde toplayan dokulardır. Hayvanlarda bulunan bağ dokusuna benzer bir dokudur.

Koruyucu dokular (Epiderm), Bitkilerin dışını kapatan ve bitkileri dışarıdan gelen etkilere karşı koruyan dokulardır. Mantar katmanı ve epiderm olmak üzere iki türü vardır. Tıpkı hayvanlardaki epitel doku gibi işler.

İletken dokular, Hayvanların dolaşım sistemindeki damarlara benzer dokulardır. Dokuyu oluşturan damarlar besin taşırlar. Bu nedenle bitkilerde bulunan damarlara da doku denir.

Destek dokular, Bitkilere dayanıklılık kazandıran dokulardır. Sert ve pek doku olarak iki türü bulunmaktadır.

Salgı dokuları, diğer dokular gibi düzenli olmadığından yerleri bilinmemektedir. Dokuların arasına yayılmış salgı hücreleri, süt boruları ve salgı kanalı gibi organlardan meydana gelirler.