Arsenik

Arsenik, Çok tesirli olan zehirli bir cisim olarak tanımlanabilir. Arsenik, yıllardır bilinen son derece etkili, zehirli bir elementtir. Tek başına havaya karışması halinde bile zehir saçabilmektedir. Fakat günümüzde gıdalara da bulaştığı için insan sağlığı açısından tehlike arz etmektedir.

Simgesi As'dir. Atom numarası 33'dür. Atom ağırlığı 74,91 olarak tespit edilmiştir. Doğada serbest biçimde az şekilde bulunur. Genel olarak bileşikler halindedir. Parlak kurşuni renge sahiptir. Basit bir şekilde kırılabilmektedir. Kesildiği esnada parlak bir haldedir. Nemli ortamlarda üst kısmı donuk bir oksit tabakası ile kaplanır. Isıyı iyi iletir, fakat elektriği iyi iletemezler. Yakıldığı zaman havada soluk, mavi gibi bir ateş yanarak 'arsenik oksidi' oluşmaktadır. Bu ateşlenme esnasında havada sarımsak kokusunu andıran bir koku oluşmaktadır.

Arsenik elementini oluşturmak için arsenik bileşimlerinden arsenopirit (Fe As S), Löllingit (Fe As2) ya da arsenik trioksit (As2 O3) ile kömür karışımı ateşe dayanıklı olan bir kapta ısıtılır. Çıkan arsenik buharı demirden oluşan toplama kaplarında kurşuni renkte Billurlar biçiminde yoğunlaşmaktadır. Arseniğin buharı çok etkili bir zehir olduğundan, bu olay bir ocağın içerisinde yapılmalıdır.

Arsenik teknikte ve tıp alanında kullanılmaktadır. Kurşunun içeriğine az oranda eklenirse, kurşuna sertlik kazandırmaktadır. Kurşun-arsenik karışımı silahlardaki saçma yapımında kullanılmaktadır. Arsenik oksidi birtakım cam çeşitlerinin elde edilmesinde kullanılmaktadır. Bu açıdan cam yapımında sıklıkla kullanılmaktadır. Arsenik trioksit yağlı boya üretiminde ve emaye kaplarının yapımında kullanılmaktadır. Aynı zamanda bazı yapıların kerestelerinin güvelenmesinin önlenmesinde ve hayvanların deri kısımlarının çüremekten korunmasında faydalanılmaktadır. Fare zehrinin yapımında da kullanılabilmektedir. Diğer zararlı böceklerin ortadan kaldırılmasında kullanılan ilaçların da ana maddesini oluşturmaktadır. Tıp alanında küçük oranlarda kullanılmak şartı ile yararlanılmaktadır. Yine intihar ve cinayet gibi kriminal durumların varlığı halinde de kullanımı yaygınlaşmaktadır. Arsenik genellikle pek çok deniz hayvanında, yer altında biriken sularda, boyalarda, içme sularında, kaya ve topraklarda her zaman arseniğe rastlamak mümkündür.

İnsan ve pek çok hayvanın bedeninde çok az oranda arseniğe rastlanmaktadır. Bedende bulunan bu arseniğin ne işe yaradığı tam olarak bilinmemekle birlikte, oksitleşmeyi düşürdüğü, bu sayede büyümeyi hızlandırdığına yaradığı düşünülmektedir. Çok küçük oranlarda arseniğin kemik iliğinin kan yapıcı vazifesini arttırdığı tespit edilmiştir.

Arsenik yapı olarak zehirlidir. Buharı dahi zehir ihtiva etmektedir. Çok küçük miktarlarda arsenik dahi insanın ölümüne sebep olabilmektedir. Arseniğin sebep olduğu zehirlenmelerde: yoğun karın sancıları, boğaz kısmında kuruma ve yanma hissi görülmektedir. Aynı zamanda yoğun ishal, kas kasılmaları, ince olan damarların felce maruz kalması neticesinde kalbin bu yükü taşıyamayıp durması ile ölüm durumu meydana gelmektedir. Arsenik zehirlenmesi bir gıdadan dolayı olmuş ise kişinin midesi en kısa zamanda yıkanmalı ya da hasta elden geldiğince hemen kusturulmalıdır. Zehrin etkisini kırmak için panzehir olarak sıcak su içerisine karıştırılmış demir hidroksit içmek fayda sağlayacaktır.

Deri ya da yeşil boya üretmek için çalışan fabrikalarda, çinko, kalay, kurşun, bizmut gibi içerisinde arsenik var olan madenlerde çalışan kişilerde arsenikden dolayı hafif hafif bir zehirlenme söz konusu olabilir. Bu zehirlenmenin belirtileri şu şekilde hissedilmektedir: başta ağrı hissi, adalelerde kuvvet kaybı, bedenin uyuşması, saç ve tırnaklarda şekil bozuklukları ile hissedilmektedir.